Một trong những vấn đề khiến nhiều người còn ngần ngại và gặp khó khăn khi tham gia nhượng quyền thương mại là vấn đề giấy tờ và pháp lí. Bài viết dưới đấy FranchiseViet sẽ giúp bạn đọc tổng hợp những vấn đề pháp lí cần chú ý trong kinh doanh nhượng quyền.
Khi đề cập đến vấn đề pháp lý, có hai yếu tố cơ bản mà nhà nhượng quyền cần lưu ý, bao gồm: yêu cầu đăng ký pháp lý và vấn đề sở hữu trí tuệ trong nhượng quyền thương mại.
Do ở Việt Nam chưa có luật nhượng quyền cụ thể nên tính pháp lý của hình thức kinh doanh này về cơ bản được quy định trong Luật Thương mại năm 2005 và các nghị định, thông tư liên quan. Để có danh sách chi tiết các nghị định, có thể tham khảo ý kiến của các công ty luật chuyên nghiệp để hiểu rõ hơn.
Điều kiện pháp lý của hoạt động nhượng quyền thương mại
Theo quy định, thương hiệu nhượng quyền thương mại phải đăng ký kinh doanh, đăng ký thương hiệu trước khi chính thức hoạt động. Đối với nhượng quyền thương mại trong và ngoài nước, thương hiệu phải kinh doanh ít nhất 1 năm. Dù là nhượng quyền chính thức của nước ngoài tại Việt Nam hay nhượng quyền thứ cấp của thương hiệu nước ngoài tại Việt Nam, chủ doanh nghiệp đều phải đăng ký nhượng quyền và báo cáo hàng năm cho Bộ Công Thương. Đặc biệt đối với hình thức nhượng quyền thứ cấp của thương hiệu nước ngoài tại Việt Nam, điều kiện bắt buộc là thương hiệu đó đã hoạt động kinh doanh ít nhất một năm và có văn bản cho phép nhượng quyền thứ cấp.
Nguồn: https://bit.ly/31L3jki
Một điểm cần nhấn mạnh là các giấy tờ từ nước ngoài về phải được hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định của Việt Nam. Doanh nghiệp nên lưu ý quy định này để thuận tiện cho việc chuẩn bị hồ sơ pháp lý.
Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp nhượng quyền phải đăng ký nhưng không có hạn chế về loại hình kinh doanh.Tuy nhiên, mô hình hộ kinh doanh khó có thể đáp ứng được kỳ vọng của bên nhận quyền nếu quy mô nhượng quyền đòi hỏi phải có hệ thống kinh doanh, chuyển giao và kiểm soát chuyên nghiệp.
Tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ
Các doanh nghiệp nhượng quyền hoạt động trên các mô hình kinh doanh đặc biệt. Vì vậy, các yếu tố liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ như nhãn hiệu, bản quyền, bí quyết, bí mật thương mại và tài sản trí tuệ khác phải được bảo vệ khỏi việc sử dụng trái phép. Hiện nay, cách bảo vệ hiệu quả nhất là đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với tài liệu liên quan đến nhượng quyền thương mại với cơ quan chính phủ tương ứng của quốc gia nơi bên nhượng quyền hiện diện hoặc dự định hoạt động trong thời gian tới.
Nguồn: Sparkleminds.com
Ngoài ra, trong hợp đồng nhượng quyền thương mại cần xác định hoặc định nghĩa rõ quyền sở hữu trí tuệ thuộc về thương hiệu. Định nghĩa này đi kèm với các điều khoản quản lý việc sử dụng tài sản trí tuệ trong một lãnh thổ, một quốc gia cụ thể, trong một khoảng thời gian xác định cũng như vấn đề gia hạn.
Sở hữu trí tuệ có thể tạm thời phân thành 3 nhóm như sau: quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu công nghiệp. Trong 3 nhóm nêu trên, nhóm quyền sở hữu công nghiệp là phổ biến nhất. Vì vậy, bài viết sẽ phân tích nhóm này sâu hơn.
Quyền sở hữu công nghiệp
Cụ thể, quyền sở hữu công nghiệp bao gồm các nội dung sau: bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, thiết kế bố trí mạch tích hợp, chỉ dẫn địa lý. Tất cả sẽ được đăng ký và quản lý bởi Cục Sở hữu trí tuệ quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ).
Bằng sáng chế công nhận một giải pháp kỹ thuật cải tiến mới có tiềm năng ứng dụng công nghiệp. Thời hạn sở hữu của hình thức này là 20 năm.
Giải pháp hữu ích là giải pháp kỹ thuật mới có thể áp dụng trong công nghiệp và có thời hạn sở hữu là 10 năm.
Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm, được thể hiện bằng đường nét, hình khối, màu sắc hoặc sự kết hợp của các yếu tố này. Hình thức này có thời gian sở hữu tối đa là 15 năm.
Thuật ngữ nhãn hiệu được dùng để mô tả các dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, kiểu dáng, hình ảnh. Vai trò của nhãn hiệu là phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác. Bảng này có thời hạn bảo vệ là 10 năm, mỗi lần gia hạn có giá trị 10 năm.
Khái niệm thiết kế bố trí mạch tích hợp có thời gian bảo vệ là 10 năm. Thiết kế bố trí mạch tích hợp được bảo hộ về tính nguyên gốc và tính mới về mặt thương mại. Từ kinh nghiệm cá nhân, tính nguyên gốc thường được xác định theo hai cách diễn đạt sau:
– Là kết quả lao động sáng tạo của chính người làm mô hình.
– Các thiết kế hoặc bố cục chưa được khai thác thương mại ở bất kỳ đâu trên thế giới trước ngày đăng ký.
Khái niệm cuối cùng là chỉ dẫn địa lý. Nhãn hiệu dùng để chỉ nguồn gốc địa lý của sản phẩm. Đó có thể là những sản phẩm được tạo ra từ thiên nhiên như nông sản, hải sản,… cũng có thể liên quan đến những sản phẩm nhân tạo. Chỉ dẫn địa lý được bảo hộ vô thời hạn.
Trên đây, FranchiseViet trình bày một số khái niệm cơ bản về các vấn đề pháp lý liên quan đến việc tiến hành kinh doanh nhượng quyền thương mại. Điều quan trọng cần nhấn mạnh rằng đây chỉ là thông tin cơ bản để bạn tham khảo. Khi bắt tay vào nhượng quyền thương mại, chủ doanh nghiệp và bên nhượng quyền luôn phải tìm kiếm sự tư vấn pháp lý để nhận được sự tư vấn chi tiết cho từng trường hợp cụ thể.
